Hugo Claus dacht ‘bij elk boek, bij elke dichtbundel of toneelstuk, eerst en vooral aan wat Jan ervan zou denken’. En als Louis Paul Boon iets goeds had geschreven, wist hij vaak al: ‘Dit zal Jan mooi vinden! Dit zal hij graag lezen.’Tussen 1944 en 1965 was Brusselaar Jan Walravens (1920-1965) het absolute ijkpunt in de Vlaamse avant-garde. Hij introduceerde het existentialisme en was de eerste die in het Nederlandse taalgebied sprak over experimentele poëzie. Met zijn tijdschrift Tijd en Mens bracht hij Vlaamse en Nederlandse Vijftigers en Cobraschilders bijeen. In de laatste jaren van zijn korte leven was hij een van de culturele televisiepioniers en interviewde hij bijvoorbeeld W.F. Hermans tijdens zijn tv-debuut. Ook schreef hij twee ophefmakende romans en een aantal ontroerende novellen.De verdeelde mens is gebaseerd op veel niet eerder gepubliceerde documenten, zoals Walravens’ dagboeken, de brieven aan zijn verloofde en zijn correspondentie met Hugo Claus. Ze geven een beeld van het nog verrassend cultureel bruisende Berlijn in 1943, de Brusselse kunstwereld na de Tweede Wereldoorlog en de doorbraak van de avant-garde in literatuur, schilderkunst en theater in de jaren vijftig.
Interesse om dit boek te recenseren? Stuur een mail naar boekbeoordelingen@tntl.nl
De verdeelde mens. Jan Walravens [1920-1965]: schrijver, ijkpunt, avant-gardist
Jos Joosten
Vantilt
Nijmegen
320 pagina’s
ISBN: 9789460043956
€ 29,95
In Uit de marge buigen 29 letterkundigen, historici, filosofen en een jurist zich over fenomenen in de kantlijn van de cultuurgeschiedenis: van Olympische kunstspelen tot een zombie-serial, van negentiende-eeuwse dagbladfeuilletons tot naoorlogse paperbackreeksen, van lesbische romanpersonages tot toneelschuwende gemeentebestuurders en van krantencolumns tot Sinterklaasgedichten. Leidmotieven zijn de spanning tussen high, middle en lowbrow, de argwaan jegens bestsellers, het grillige verloop van reputaties en de tijdloosheid van de culturele omnivoor. De bijdragen zijn geïnspireerd door Erica van Bovens pleidooi voor onderzoek naar populaire cultuuruitingen en vormen samen een kleine geschiedenis van de smaak van het brede publiek.
De vele gezichten van het Nederlands in Vlaanderen biedt een volledig, actueel en wetenschappelijk overzicht van de huidige taalsituatie in Vlaanderen. Het gaat in op de historische ontwikkeling van het Nederlands in Vlaanderen, de veranderende relatie met het Nederlandse Nederlands, de groeiende populariteit van de zogenaamde tussentaal en de onstopbare dialecterosie, met onvermijdelijke gevolgen voor taalnormen en taalbeleid. Het boek kijkt ook naar de manier waarop gewone taalgebruikers kijken naar taalvariatie en gaat dieper in op ontwikkelingen die door veel taalgebruikers als nefast beschouwd worden: de massale overname van Engelse woorden en constructies, de invloed van sociale media op vorm en structuur van het Nederlands en het taalgebruik van jongeren met een andere etnische achtergrond. Het boek biedt op die manier een overzicht van de belangrijkste inzichten en methoden van de moderne Vlaamse variatietaalkunde, waarbij de interactie tussen taalgeschiedenis, taalgebruik, taalattitudes, taalideologieën en taalnormen centraal staan. Elk hoofdstuk wordt afgesloten met een aantal controlevragen en suggesties voor verdere lectuur. Dit boek richt zich op iedereen die een gestructureerde inleiding wil in de Vlaamse variatietaalkunde: leerkrachten en taalprofessionals die hun achtergrondkennis willen actualiseren en verdiepen, maar ook studenten Nederlands in het hoger onderwijs. Ook de lezer met een bijzondere interesse voor taal en taalvariatie in Vlaanderen zal in dit boek zijn gading vinden.